Béo phì ở trẻ em: Nguy cơ và giải pháp

Ngày đăng: 26/09/2023

Béo phì ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe ngày càng nghiêm trọng ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam đứng thứ 5 trong số 10 quốc gia có tỷ lệ béo phì ở trẻ em cao nhất khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Béo phì ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần mà còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính nguy hiểm khi trưởng thành. Vậy nguyên nhân và hậu quả của béo phì ở trẻ em là gì? Cách phòng ngừa và điều trị béo phì ở trẻ em ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em

Béo phì là tình trạng tích tụ mỡ quá mức trong cơ thể, dẫn đến cân nặng cao hơn mức bình thường so với chiều cao và tuổi của trẻ. Béo phì ở trẻ em được xác định dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI), là tỷ lệ giữa cân nặng (kg) và bình phương chiều cao (m2). Theo tiêu chuẩn của WHO, trẻ em được coi là béo phì khi BMI lớn hơn hoặc bằng 3 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình theo tuổi và giới tính.

Nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em có thể do nhiều yếu tố, trong đó chủ yếu là do mất cân bằng năng lượng, tức là lượng năng lượng thu vào từ thức ăn nhiều hơn lượng năng lượng tiêu hao trong hoạt động sinh lý và vận động. Một số yếu tố khác có thể góp phần gây béo phì ở trẻ em như:

Yếu tố di truyền: Trẻ có cha mẹ hoặc người thân trong gia đình bị béo phì có khả năng cao mắc bệnh này hơn so với trẻ không có tiền sử gia đình. Điều này có thể liên quan đến các gen liên quan đến chuyển hóa, sự no, sự thèm ăn và sự điều tiết năng lượng.

Yếu tố môi trường: Trẻ sống trong môi trường có sự thiếu hụt dinh dưỡng, thiếu an toàn thực phẩm, thiếu sự quan tâm của gia đình, thiếu cơ hội vận động và giải trí lành mạnh có nguy cơ cao bị béo phì. Ngoài ra, việc tiếp xúc quá nhiều với các quảng cáo thực phẩm có hại, các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại cũng làm giảm hoạt động thể chất và tăng ham muốn ăn uống của trẻ.
Yếu tố sinh lý: Một số bệnh lý về nội tiết, chuyển hóa, não hoặc do dùng thuốc có thể gây béo phì ở trẻ em. Ví dụ như bệnh suy giáp, bệnh Cushing, hội chứng Prader-Willi, hội chứng Laurence-Moon-Biedl, tổn thương vùng dưới đồi, dùng corticoid hoặc thuốc tăng cân.

Tác hại của béo phì ở trẻ em

Béo phì ở trẻ em không chỉ làm trẻ mất thẩm mỹ, tự ti, khó giao tiếp với bạn bè mà còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm khi trưởng thành. Các bệnh lý có thể gây ra do béo phì ở trẻ em bao gồm:

Bệnh tim mạch: Béo phì làm tăng huyết áp, cholesterol và triglyceride trong máu, gây xơ vữa động mạch, suy tim và nhồi máu cơ tim.

Bệnh tiểu đường: Béo phì làm giảm khả năng đáp ứng của tế bào với insulin, gây tăng đường huyết và tiểu đường loại .

Bệnh gan nhiễm mỡ: Béo phì làm tăng lượng mỡ tích tụ trong gan, gây viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Bệnh xương khớp: Béo phì làm tăng sức ép lên các khớp xương, gây thoái hóa khớp, viêm khớp và gút.

Bệnh hô hấp: Béo phì làm giảm dung tích phổi, gây khó thở, ngưng thở khi ngủ và hen suyễn.

Bệnh tiêu hóa: Béo phì làm tăng áp lực trong bụng, gây trào ngược dạ dày - thực quản, viêm loét dạ dày - tá tràng và ung thư dạ dày.

Bệnh thần kinh: Béo phì làm giảm khả năng học tập, tập trung và nhớ của trẻ. Ngoài ra, trẻ béo phì còn có nguy cơ cao bị trầm cảm, lo âu và tự tử.
Bệnh nội tiết: Béo phì làm rối loạn sự cân bằng của các hormone trong cơ thể, gây ra các vấn đề về sinh dục như dậy thì sớm, rối loạn kinh nguyệt ở bé gái và giảm ham muốn tình dục ở bé trai.

Giải pháp phòng ngừa và điều trị béo phì ở trẻ em

Để phòng ngừa và điều trị béo phì ở trẻ em, cần có sự kết hợp giữa gia đình, trường học và cộng đồng để tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Một số giải pháp cụ thể như sau:

Thay đổi chế độ ăn uống: Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây, đa dạng các loại thịt và thực phẩm ít chất béo. Có thể thay tinh bột bình thường thành tinh bột nguyên cám như gạo nâu, bánh mì nguyên cám. Cho trẻ ăn đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn và tránh để trẻ ăn vặt, ăn đêm hay ăn nhiều đồ ngọt, đồ chiên. Hạn chế cho trẻ uống nước ngọt, nước ép hoặc sữa có đường. Thay vào đó, cho trẻ uống nhiều nước lọc hoặc nước chanh tươi.

Tăng cường hoạt động thể chất: Khuyến khích trẻ tham gia các môn thể thao, vui chơi ngoài trời, đi bộ hoặc đi xe đạp thay vì ngồi xem tivi, chơi máy tính hay điện thoại. Cho trẻ vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày và giảm thời gian ngồi không xuống dưới 2 giờ mỗi ngày.

Cải thiện tâm lý: Tạo cho trẻ một môi trường gia đình hạnh phúc, yêu thương và quan tâm. Động viên và khích lệ trẻ khi trẻ có những tiến bộ trong việc giảm cân. Tránh chỉ trích, so sánh hay nhạo báng trẻ vì cân nặng của trẻ. Giúp trẻ xây dựng lòng tự trọng và tự tin. Nếu cần, có thể tìm sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý.
Điều trị y tế: Trong một số trường hợp, khi các biện pháp thay đổi lối sống không hiệu quả hoặc khi trẻ có các biến chứng do béo phì, có thể cần phải dùng thuốc hoặc phẫu thuật để điều trị béo phì ở trẻ em. Tuy nhiên, việc này chỉ được thực hiện theo sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.

Kết luận

Béo phì ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, cần được phòng ngừa và điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ. Bố mẹ và người chăm sóc cần có ý thức và kiến thức về béo phì ở trẻ em, cũng như áp dụng các giải pháp hợp lý để giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh và cân đối. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay góp ý gì, hãy để lại bình luận bên dưới nhé. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của tôi. Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe! 😊

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Bonbystore - website chuyên cung cấp các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng từ Mỹ. Chúng tôi có nhiều loại sản phẩm phù hợp cho mọi lứa tuổi và nhu cầu, như vitamin, khoáng chất, omega-3, collagen, probiotic và nhiều thứ khác. Bạn có thể xem danh sách sản phẩm của chúng tôi tại BonBy Store-Chuyên thực phẩm chức năng Puritan's Pride (Mỹ)

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi, yêu cầu, góp ý hoặc phản hồi nào về sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi, bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua các kênh sau: